Leciono 10 – წ, ჭ, ყ
Ni nun lernos la lastajn tri kartvelajn literojn. Ĉiuj indikas ejektivojn (vidu la 5-an lecionon). Ĉi tiuj sonoj estas malfacile priskribeblaj, do iru al Vikipedio kaj aŭskultu [t͡s’] (წ), [t͡ʃ’] (ჭ) kaj [q’] (ყ).
წ (ts’)
Ĉi tio estas ejektiva c.
ჭ (ch’)
Ĉi tio estas ejektiva ĉ.
ყ (q’)
Ĉi tiu litero eble estas la plej nekutima kaj malfacila sono en la kartvela. Ĝi similas al la araba qāf (ق): kiel k sed elparolata pli malantaŭe en la buŝo. Krome, ĝi estas ejektiva.
Ĉiuj ejektivaj kaj aspiraciaj konsonantoj de la kartvela povas eniri tabelon:
t | k | p | ts | ch | q | |
---|---|---|---|---|---|---|
Aspiraciaj | თ | ქ | ფ | ც | ჩ | - |
Ejektivaj | ტ | კ | პ | წ | ჭ | ყ |
Kiel vi povas vidi, ne ekzistas aspiracia ne-ejektiva q (iam ekzistis, sed ĝi malaperis de la lingvo), pro tio oni ofte latinigas ყ per q. Sur vojŝildoj ĝi ofte estas skribita simple kiel k, sed ქ, კ kaj ყ estas tre malsamaj sonoj.
Ekzercoj
Jen pliaj kartvelaj vortoj.
Kio estas skribita sur ĉi tiu etikedo?